Czternasta książka w serii „Krytycy o fantastyce” zbiera teksty okołofantastyczne Lecha Jęczmyka – redaktora, tłumacza i wydawcę. Są tu felietony, wstępy do antologii, posłowia do książek. Do książki weszła także wybrana przez Autora i redaktora książki, Marka Oramusa, publicystyka z poprzednich książek Lecha Jęczmyka. Autor ze swadą i wielkim znawstwem opowiada o Dicku, Strugackich, Le Guin i innych wielkich pisarzach science fiction. Ostatni dział to rozmowy z Autorem.

Fantastyka naukowa to kawał mojego życia, ale nie całe życie. Zająłem się nią dość późno i to jako rzemieślnik od książki, nigdy nie będąc członkiem ruchu fanów – ja im dostarczałem materiał do czytania. Zacząłem zauważać ten gatunek literatury będąc kierownikiem redakcji literatur słowiańskich w „Iskrach”. Wydałem pierwsze w Polsce książki Okudżawy, Aksionowa, Wojnowicza (same czysto rosyjskie nazwiska, prawda?), czy wspaniałego od pierwszego tomu Czecha Hrabala. Odkryłem też dla siebie i czytelników radziecką fantastykę. Iwan Jefremow, znakomici Strugaccy, czy Kir Bułyczow.

Tak się złożyło, że mój amerykański przyjaciel, późniejszy szef wydawnictwa „Media-Rodzina”, zasypywał mnie amerykańską SF. Nagle okazało się, że jestem najlepiej w Polsce poinformowanym facetem w tej dziedzinie. Przełożyłem „Paragraf 22” i parę powieści Vonneguta oraz zacząłem wydawać almanach „Kroki w nieznane”, łączący opowiadania i artykuły popularno-naukowe z różnych krajów (nawet japońskie). Pierwszy tom pozwolono mi wydać w nakładzie 10 tys. egzemplarzy, następne już miały po 30 tys. Wyrzucony z „Iskier” rozkręciłem fantastykę w „Czytelniku”, gdzie wychodziły m. in. zbiory „Rakietowe szlaki”. Wyrzucony z „Czytelnika”, wylądowałem w „Fantastyce”, gdzie prowadziłem dział zagraniczny. Wyrzucony z „Nowej Fantastyki” przez M. Makowskiego i A. Nakoniecznika spędziłem w nowej rzeczywistości kilka lat jako bezrobotny (bezzasiłkowy), żeby zakończyć burzliwą karierę jako nauczyciel języka angielskiego w szkole średniej.

Uważam, że bardzo trudno jest napisać wybitną powieść science fiction, natomiast genialnych opowiadań jest cała masa i miałem szczęście wiele z nich tłumaczyć i jeszcze więcej wydać. I czego tu jeszcze chcieć. Pozdrowienia

Spis treści:

• Genialny dziwak z Kalifornii
  • Genialny dziwak z Kalifornii
  • Znikająca rzeczywistość, czyli inwigilacja matką niepewności
  • Incal, czyli drobina światła w Mroku
  • Przeczucie Boga. Vonnegut i Dick
  • Zdrowy małż nie rodzi perły
  • Imperium nie upadło
  • Teorie Philipa Dicka
  • Philipa Dicka wyprawa po prawdę
  • Rzeczy i ludzie Philipa Dicka
  • Czy Dick słyszał głosy?
  • Dobra Nowina czy „zła wycieczka”?
  • Czy wszyscy jesteśmy ludźmi, czy też niektórzy z nas są wyposażonymi w odruchy maszynami?
  • Zdanie odrębne
• Rzeźbiarze chmur
  • Antytotalitarne herezje braci Strugackich
  • Fenomen Strugackich – spojrzenie z innej planety
  • Niech panu Bóg błogosławi, panie Vonnegut
  • Życie jako okręt oglądany od spodu
  • Rzeźbiarze chmur
  • Lewa ręka Ursuli
  • Raport z oblężonego miasta
  • Ostatnia nadzieja Ziemian
  • Trupy w szafach
  • Surrealista w science fiction
  • Złoty wiek i później
  • „Kroki” odhibernowane
• Koniec świata od tyłu
  • Przygody z filmem
  • Koniec świata od tyłu
  • Gdyby Hitler zwyciężył
  • Historyczne gdybanie
  • Quo vadis, gladiatorze?
  • Odrodzony mit
  • SF i polityka
  • Sheldrake
  • Czasoprzestrzeń w ujęciu potocznym i naukowym
• Oglądając się na minione pół wieku
  • Polski głos Vonneguta – rozmowa Krzysztofa Głucha
  • To oni mieli kłopot ze mną, nie ja z nimi – rozm Rafała Ziemkiewicza
  • Herezja sprzed 70 lat stała się banałem – rozmowa Macieja Wojtkowiaka
  • Tonie tylko cywilizacja zachodnia - rozmowa Wojtka Sedeńki
  • Oglądając się na minione pół wieku