W wiekach dawnych system egzekwowania sprawiedliwości opierał się w znacznej mierze na urzędzie katowskim. Kat, przedstawiany najczęściej w ikonografii jako zakapturzony mężczyzna z toporem w ręku, był tak naprawdę miejskim urzędnikiem, ważnym ogniwem w systemie prawnym dawnej Polski, nazywanym mistrzem sprawiedliwości. Kat był nie tylko egzekutorem wyroków, ale pełnił w mieście szereg innych funkcji związanych z czynnościami procesowymi, administracyjnymi czy sanitarnymi. Droga do urzędu katowskiego wiodła często przez… więzienie, gdyż katami nierzadko stawali się przestępcy, którym w zamian za urząd darowano karę śmierci.

Publikacja Szymona Wrzesińskiego uzupełnia lukę w opracowaniach poświęconych rzeczywistemu funkcjonowaniu urzędu kata na ziemiach polskich od XI do XVIII wieku i odsłania przy tym wiele nieznanych dotąd faktów. Kat staje się przy tym wyrazem świata, który przeminął – pełnego bólu, cierpienia, tragedii i wypaczenia istoty człowieczeństwa.