Jeszcze zanim odmiana fantastyki nazywana teraz w Polsce fantasy stała się u nas popularna, a święciła coraz większe triumfy na świecie w latach siedemdziesiątych XX wieku, mawiano tam, iż istnieją trzy kanoniczne dzieła tej odmiany literatury, i o dziwo, twierdzili tak nie tylko wielbiciele fantastyki, ale również krytycy i czytelnicy literatury głównego nurtu. Wśród tej „klasycznej trójcy” oprócz Władcy pierścieni J.R.R. Tolkiena oraz (ówcześnie) trylogii o Ziemiomorzu Ursuli K. Le Guin znalazł się trójksiąg Mervyna Peake’a (Tytus Groan, Gormenghast, Tytus sam) o Tytusie Groanie, panie i dziedzicu oraz siedemdziesiątym siódmym hrabim rozpadającego się wielkiego zamku Gormenghast, zwany cyklem „Gormenghast”.

Każde ze wspomnianych dzieł ukazywało inne oblicze fantasy, zarazem unikając jednoznacznego przypisania do jednego z podgatunków tego nurtu, przedstawiało tkwiące w nim bogactwo możliwości, nie ograniczających się jedynie do utartych, zdałoby się, haseł: „miecz” i „magia”.

Tytuły te i dzisiaj uznawane są za ścisły kanon fantasy, o ile jednak książki Tolkiena i Le Guin dorobiły się rzeszy mniej lub bardziej udanych naśladownictw, o tyle trylogia „Gormenghast” Merwyna Peake’a jawi się jako dzieło niedoścignione w swej oryginalności i formie.

„Tytus sam” to trzeci, dotąd nie wydany w Polsce tom trylogii, jako że przed laty Wydawnictwo Literackie zdołało opublikować jedynie dwa pierwsze tomy serii: „Tytus Groan” i „Gormenghast”, wielce ówcześnie chwalone za jakość tłumaczenia Jadwigi Piątkowskiej. „Tytus sam” również ukazuje się w przekładzie tej znamienitej tłumaczki.