Potrójny album firmowany nazwiskiem laureata Nagrody Mediów Publicznych będzie wspaniałym uzupełnieniem płytowych kolekcji miłośników opery i… księgozbiorów znawców dziejów szlacheckiej, kontuszowej Polski, którzy na przedmiot swojej pasji (pracy?) lubią spojrzeć z przymrużeniem oka.

Pierwsza płyta zawiera jednoaktową operę Stanisława Moniuszki z 1861 r. W wykonaniu „Verbum Nobile” z librettem Jana Chęcińskiego – zabawnej komedii pomyłek z wątkiem miłosnym – wzięły udział Chór Polskiego Radia w Krakowie i Polska Orkiestra Radiowa, a solistami byli Marta Boberska (sopran), Patryk Rymanowski (bas), Leszek Skrla (baryton), Robert Gierlach (bas) i Piotr Nowacki (bas). Nagrania dokonano live w Studiu Koncertowym Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego w Warszawie w 2014 r.

Na płytach nr 2 i 3 zarejestrowane zostały po dwa akty opery Zygmunta Noskowskiego „Zemsta za mur graniczny”, opartej na komedii Aleksandra Fredry.

Operowa „Zemsta…” nie miała szczęścia. Jej kompozytor – ważna postać polskiego późnego romantyzmu, zapatrzony w Moniuszkę, a ceniony głównie jako organizator i pedagog – zmarł w 1908 r., nie ukończywszy pracy. Podjął ją jego uczeń Adolf Gużewski, ale i on nie zapisał ostatniej nuty w partyturze, opuszczając ten świat w roku 1920. Rękopis trafił do dyrektora Opery Warszawskiej Emila Młynarskiego, który doprowadził do prawykonania w 1926 r. Niestety, do kanonu polskiej opery opus vitae Noskowskiego nie weszło – może dlatego, że mniej więcej w tym samym czasie świat poznał nowatorskiego „Króla Rogera” Karola Szymanowskiego, notabene ucznia Noskowskiego sprzed lat?

Po II Wojnie Światowej „Zemsty…” nie udało się wystawić. – Dużo rzeczy wpada mi w ręce na zasadzie przypadku kontrolowanego – mówi dyrygent, pasjonat muzycznej archeologii. – Kiedyś w Krakowie zbłądziłem do nie istniejącego już antykwariatu w przy ulicy św. Tomasza. Znalazłem tam opasły tom: książkę z fotokopiami mikrofilmu wyciągu fortepianowego „Zemsty za mur graniczny”. Liczyła kilkaset stronic, ciężka, bowiem każda z nich składała się z dwóch sklejonych ze sobą fotografii. Stwierdziłem, że mam w rękach skarb.

Kompletną partyturę zapomnianej opery Noskowskiego – opracowaną w 1963 roku przez Tadeusza Mazurkiewicza – Łukasz Borowicz znalazł w zbiorach Polskiego Wydawnictwa Muzycznego. Nagranie pod jego dyrekcją pochodzi z 2013 r. i dokumentuje pionierskie wykonanie koncertowe z udziałem Chóru Filharmonii Wrocławskiej i Chóru Polskiego Radia w Krakowie, Polskiej Orkiestry Radiowej oraz solistów: Aleksandry Kubas-Kruk (sopran), Anny Lubańskiej (mezzosopran), Roberta Gierlacha (bas-baryton), Pawła Skałuby (tenor), Ryszarda Minkiewicza (tenor), Wojciecha Gierlacha (bas) i Dariusza Macheja (bas).

O dyrygencie:

Łukasz Borowicz. Rocznik 1977. Dyrygent, skrzypek, meloman, kolekcjoner, odkrywca dzieł zapomnianych, radiowiec; jest dziś jedną z najjaśniej świecących gwiazd polskiego życia muzycznego. Był asystentem Antoniego Wita w Filharmonii Narodowej i Kazimierza Korda w Teatrze Wielkim-Operze Narodowej. W latach 2007-2015 był dyrektorem artystycznym Polskiej Orkiestry Radiowej, a od sezonu 2021/2022 jest dyrygentem-szefem Orkiestry Filharmonii Poznańskiej i dyrektorem muzycznym Filharmonii Poznańskiej oraz pierwszym dyrygentem gościnnym Filharmonii Krakowskiej. Jego dorobek fonograficzny obejmuje dziesiątki płyt i setki godzin nagrań radiowych. W 2022 r. otrzymał Nagrodę Mediów Publicznych. Kapituła doceniła go za promocję polskiej muzyki za granicą oraz inicjatywy koncertowe i wydawnicze, które przywracają zapomniane dzieła polskiej literatury symfonicznej i operowej.